Çene Eklemi İşlev Bozuklukları ve Tedavisi (Maksillofasiyal Cerrahi)
Çene eklemi, ağzımızı açıp kapatmayı sağlayan bir eklemdir ve kafa ile alt çene kemiği arasında yer almaktadır. Eklem yüzeyi kıkırdak yapıdan meydana gelmektedir. Eklem kıkırdaklarına herhangi bir sebeple baskı uygulanması, kıkırdağın su kaybetmesine ve hacminin küçülmesine neden olur.
Kıkırdak hücrelerinin, kendini yenileme özelliği olmadığı için, uygulanan baskı devam ederse eklemde fonksiyon bozukluğu meydana gelir. Çene eklemi fonksiyon bozukluklarının nedenleri kazalara ve darbelere, romatizmaya ve diş sıkmalarına bağlı olabilir.
Ağzın normal pozisyonundan sapmalara neden olan kapanmalar çiğneme kaslarında spazmlara neden olur, bu da çene eklemi fonksiyon bozukluklarının en önemli nedenleri arasındadır. Çene eklemi fonksiyon bozukluğunda görülen ağrı 3 nedenden meydana gelebilir;
Eklemden gelen ses, ağrı ve kısıtlı çene hareketi
Ağrının başlama şekli, nedeni hakkında bir ön bilgi verebilir. Sabah erken saatlerde başlayan ağrı gece boyunca uyku sırasında fark edilmeden dişlerin sıkılmasından kaynaklanır ve çene kaslarında ağrıya neden olur. Gün içinde geç dönemde başlayan ağrı ise çene hareketlerinden kaynaklanır ve genellikle çene eklemi içindeki bir soruna bağlıdır. Eklem ağrısı; hareketle şiddetlenir ve devamlıdır. Çene kaslarındaki ağrı stresle artar ve aralıklarla gelir.
Eklemden gelen sesin şekli de nedeni hakkında bilgi verebilir. Tek bir klik sesi geliyorsa bu genellikle toplumun %40’ında görülen masum bir sestir ve kendiliğinden geçebilir. Ağız hem açılıp hem kapanırken klik sesi geliyorsa; bu yer değiştiren eklem diskinin ağız açılıp kapanırken sıkıştırılmasına bağlı olarak gelen sestir. Eklemden çıtırtı şeklinde ses gelmesi eklem yüzeylerinin ezildiğini, yumuşaklığını yitirdiğini, eklemde dejenerasyon başladığını gösterebilir.
Kısıtlı çene hareketi ise; eklem diskinin geri dönüşsüz öne doğru çıkıklarında, eklem yapışıklığı ve kireçlenmelerinde, elmacık kemiği kırıklarında meydana gelebilir.
Çene eklemi rahatsızlıkları gerek nedenlerinin tespiti, gerekse tedavinin planlanması açısından karmaşık bir durum arz eder. Tanı için karşılaştırmalı eklem garfiler, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme gerektirebilir. Tedavi yöntemleri ise ilaç kullanılması, fizik tedavi, eklemin kapalı olarak yıkanması ve açık eklem cerrahisi gibi çok çeşitlidir.
Çamlıca Hospitadent
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı
Uz Dr. İsmail Eser Bolat
