Diş Telinin Ardından Yapılan Pekiştirme Tedavisi
Pekiştirme tedavisi nedir?
Ortodontik tedavi, aktif tedavi ve pasif tedavi olarak birbirini takip eden iki kademeden oluşur.
Aktif tedavide; braketler, teller, ağız içi elastikler, ağız dışı apareyler vs. kullanılarak dişler ve (gerekliyse) çenelere kuvvet uygulanır, böylece dişsel ve iskeletsel seviyede hareketler meydana getirilir. Dişler ve çenelerin ideal pozisyona getirildiği düşünüldüğünde braketler hasta ağzından sökülür ve aktif tedavi sonlandırılmış olur.
Ortodontik tedavi esnasında dişler hareket ettirildikleri için, kemik ve çevre dokuların dişlerin yeni pozisyonuna adaptasyonu için belirli bir süre gereklidir.
Pekiştirme tedavisi dediğimiz de tam olarak bu adaptasyon sürecini kapsamaktadır.
Aktif tedavi bitiminde dişlerin eski haline geri dönme eğilimi oldukça fazladır. Bu yüzden eğer teller söküldükten sonra hiç bir önlem alınmadan dişler kendi haline bırakılırsa dişler kısa zamanda eski haline geri dönmeye başlayacaktır.
Bu geri dönüşü engellemek için, dişlerin mevcut halini korumak ve bozulmasını engellemek amacıyla, hekimin uygun gördüğü süre boyunca pekiştirme apareylerinin kullanılması gerekmektedir.
Pekiştirme tedavisi Essix plak(hareketli şeffaf apareyler), Lingual retainer(dişlerin arka yüzüne yapıştırılan sabitleyici tel), Hawley apareyi vs. gibi apareylerle yapılmakla birlikte bu süreçte dişlere aktif bir kuvvet uygulanmaz, yalnızca mevcut pozisyonları muhafaza etmek amaçlanır. Pekiştirme tedavisine yeterince önem verildiği ve hekimin önerilerine uyulduğu takdirde, dişler kemik içindeki yeni konumlarına adapte olur ve dişlerde yeniden bozulma meydana gelmesi engellenmiş olunur.
Dişler nasıl hareket eder?
Dişler çene kemiğinin içinde bir çivinin tahtaya çakılı olduğu biçimde sabit bir şekilde yer almazlar. Dişler ve kemik arasında periodontal aralık denilen bir aralık bulunur ve bu aralıkta dişleri kemiğe bağlayan ince lifçikler yer alır. Periodontal ligament dediğimiz gözle görülemeyen lifçikler, dişlerin kemik içinde esnek ve hareket ettirilebilir bir pozisyonda yer almasını sağlar.
Ortodontik tedavide, Ni-ti alaşımlı özel teller kullanılır. Bu tellerin özelliği esnek olmaları ve ne kadar bükülürse bükülsün eski formuna geri dönecek bir hafızaye sahip olmalıdır. Bahsi geçen teller, dişlerin üzerine yapıştırılan braketler sayesinde dişlere bağlanır ve eski haline dönmeye çalışan tel, dişi de kendisine doğru çekerek hareket ettirerek dişleri olmaları gereken noktaya doğru hareket ettirir. Bazen de braketlere bağlanan özel lastiklerle de dişler istenilen yöne doğru çekilerek hareket ettirilebilir.
Bağcılar Hospitadent
Dt. İlke ELGÜN
