Sedasyon ve Genel Anestezi

Çocuk diş hekimliği, diş hekimliğinin önemli bir dalı olarak hizmet vermekte ve son yıllarda giderek daha da önem kazanmaktadır. Çocuk diş kliniği ile genel diş hekimliği uygulamaları, çocuk ve yetişkin hastaların ağız- diş yapısı ve ruhsal özelliklerindeki farklılıklar nedeniyle birbirinden önemli ölçüde ayrılır. Sağlıklı çocukların yanı sıra zihinsel ve fiziksel engelli çocuklara da hizmet sunulması nedeniyle çocuk diş hekimlerinin hastalara yaklaşımı ayrı bir önem taşır.

Engelli hastalarda kaybedilen her diş sağlıklı bireylere göre daha büyük problemlere neden olabilmektedir. Özellikle zihinsel engeli bulunan hastaların çoğunluğu protez kullanımı konusunda uyumsuzdurlar. Bu bireylerin eksik dişlerle yaşamlarını sürdürmeleri de oldukça zor bir hale gelebilir. Bu sebeple engelli bireylerde diş bakımı ve koruyucu önlemler daha büyük öneme sahiptir. Bu kişilerin düzenli diş hekimi kontrollerine götürülmesi ve çürükten koruyucu uygulamalar yaptırması şarttır.

Dişlerdeki çürükler çocukların sadece ağız ve diş sağlığını olumsuz etkilemez. Aynı zamanda beden ve ruhsal sağlığına da etki eder. Bu nedenle çürük dişlerin en kısa zamanda tedavi edilerek çocuğun sağlığını negatif olarak etkilemesi engellenmelidir. Fakat ne yazık ki çocukta korku olması, zihinsel engel bulunması ya da çocukla iletişim kurulamaması gibi bazı durumlarda, tedavilerin bölgesel uyuşturma ile dişçi koltuğunda yapılması mümkün olmamaktadır. Böyle durumlarda tüm diş tedavileri tek seferde sedasyon ya da genel anestezi altında yapılabilir.

Diş hekimi ziyaretlerine giden çocuk hasta popülasyonu genel olarak endişeli çocuklardan oluşur. Bunlar önceki diş tedavilerinde ya da başka doktor ziyaretlerinde sıklıkla olumsuz deneyimler yaşayan ya da yaşlarının küçük olması nedeniyle kooperasyon problemi olan çocuklardır.

Bu sebeple ebeveynler ilk muayeneler için çocuklara nasıl yaklaşılması gerektiği konusunda tecrübeli hekimlere gitmeyi tercih etmeye başlamışlardır. Böylece çocuklarının diş muayenesi ve tedavisine karşı olumlu, tarafsız bir tutum geliştirmelerini hedeflemektedirler.

Çocukların diş hekimi ve tedavisi ile ilgili olumlu bir deneyim yaşaması için sedasyon ya da genel anestezi altında diş tedavileri yapılabilmektedir.

Sedasyon nedir? 

Çocuk diş hekimliğinde tedavilerde yaşanan zorluklar sıklıkla çocuklarda ortaya çıkan korku ve endişenin kontrol altına alınamamasından kaynaklanmaktadır. Pedodontistlerin yani çocuk diş hekimlerinin davranış yönetimi konusunda köklü uygulamalar geliştirmelerine karşın uyguladıkları bu teknikler hastaların kooperasyonunu yönetmede her zaman yeterli olamamaktadır. Bu sebeplerle de ağrı ve anksiyetenin kontrol altına alınabilmesi için ilaçlara gereksinim duyulmaktadır. Diş hekimliğinde sedasyon uygulaması tam da bu noktada devreye girmektedir.

Diş tedavilerinden önce anestezi uzmanı tarafından, ilaçlarla hastanın sakinleşmesini sağlamak için yapılan tıbbi uygulamaya sedasyon denir.

Diş hekimliğinde genellikle çocuk hastaları sakinleştirmek amacıyla kullanılır. Ayrıca diş hekimi fobisi olan, fiziksel ya da zihinsel engeli nedeniyle tedavisi uyanıkken mümkün olmayan ya da öğürme refleksi fazla olan kişilerde de sedasyon yapılabilir. Ancak sedasyon, diş tedavisinin yapılabilmesi için her zaman yeterli olmamakta ve hastalara genel anestezi uygulaması yapılması gerekebilmektedir. Sedasyon, anestezide kullanılan ve Dormicum adı verilen ilaçla yapılır. Dormicum bir anestezi uzmanı tarafından damar içi uygulama ile ya da fitil formunda hastaya verilir. Bazen Ketanest isimli ilaçla kombine edilerek de kullanılır.

Ebeveynler için, sedasyon sırasında çocuğun bilincinin açık olması, bağımsız olarak nefes alabilmesi ve tedavi sırasında çocuklarına eşlik edebilmek genel anesteziye göre sedasyonu daha tercih edilebilir kılmaktadır.

Genel anestezi nedir?

Diş hekimliği uygulamaları genellikle dişlerin bölgesel anestezi ile uyuşturması ile yapılmaktadır. Ancak korku ve endişe nedeniyle bazen bu

yeterli olmamakta sedasyon ya da genel anestezi yapılması gerekebilmektedir. Kısa sürede tamamlanabilen ve sağlık riskinin olmadığı hastalarda öncelikle sedasyon tercih edilir.

Sedasyon için uygun olamayan hastalarda ise anestezi doktorunun kararıyla genel anestezi altında ilgili tedaviler yapılmaktadır. Genel anestezi geçici bilinç kaybına yol açarak hastanın yapılan işlemlerle ilgili farkındalığını ve ağrı duymasını önler. Kaslarda gevşeme yaptığı için de hekim tarafından yapılan müdahaleyi kolaylaştırır.

Diş tedavilerinde genel anestezinin avantajları nelerdir?

Küçük çocuklarda diş tedavilerinin genel anestezi altında yapılmasının birçok avantajı bulunmaktadır. Genel anestezi ile tüm koruyucu ve tedavi edici diş hekimi uygulamaları tek seansta tamamlanmaktadır. Böylece hem zamandan tasarruf edilmekte hem de çocuk ve ailenin süreci stres ve üzüntü yaşamadan atlaması sağlanmış olmaktadır. Küçük çocukların tedavi sırasında ani hareketler yapmaları sonucu ortaya çıkabilen yaralanma riski de ortadan kalkmış olmaktadır.

Sedasyon ve genel anestezi arasında ne fark vardır?

Her iki işlem de anestezi uzmanı tarafından yapılır. Sedasyonda hasta kendi kendine nefes alabilir ve bilinç tamamen kapalı değildir. Sedasyonun düzeyine göre hastayla iletişim kurulabilir ve hasta bazı komutlara yanıt verebilir. Genel anestezide ise hasta derin uykudadır ve bilinci kapalıdır. Kendisi nefes alamadığı için boğazına yerleştirilen ve entübasyon tüpü denilen tüp yardımıyla solunum cihazına bağlanarak dışarıdan solunum desteği verilir.

Sedasyon her çocukta uygulanabilir mi?

Sedasyon sağlık riskleri taşıyan bir uygulama olduğu için her çocukta uygulanması mümkün değildir. Kronik hastalığı olan çocuklarda riskli olabileceğinden anestezi uzmanı tarafından ayrıntılı değerlendirme yapılması gerekir. Sedasyon, sağlıklı çocuklara uygulanan ve kısa süren diş tedavileri için uygundur.

Sedasyon hangi hastalar için uygundur? 

Sıklıkla zihinsel engelli çocuk ve yetişkin hastalardan kısa sürede tamamlanacak diş tedavisine ihtiyaç duyanlar için sedasyon işlemi uygundur. Herhangi bir zihinsel engeli olmayan 2-9 yaş arası küçük çocuklarda da ihtiyaç halinde uygulanabilir. Yetişkinlerde de diş hekimi fobisi, aşırı öğürme refleksi gibi bazı özel durumlar için tercih edilebilir. Kronik hastalığı olan ve sağlık açısından sedasyonun riskli olduğu düşünülen hastalar, anestezi uzmanı tarafından değerlendirilerek genel anestezi alması yönünde karar verilebilir.

Çocuklarda genel anestezi ile diş tedavisi nasıl yapılır?

Çocuklara genel anestezi uygulaması yapılırken anne ve babasından ayırmamak onların ruhsal sağlığını korumak için büyük önem taşır. Bunu için çocuğa genel anestezi yapılacağı zaman anne ve babasıyla birlikte alındığı odada onlar yanındayken ağızdan ya da fitil şeklinde rahatlatıcı ilaçlar verilir.

Çocuk uyku haline geçtiğinde ameliyathaneye alınır ve böylece anne ve babasından ayrıldığını hissetmez. Ameliyathanede genel anestezi ile uyutulup diş tedavileri yapıldıktan sonra uyandırılır. Uyandırıldıktan hemen sonra da ailesinin yanına getirildiği için gözlerini açtığında onları yanında bulur. Böylece ailesinin hep yanında hissettiği için ruhsal travma yaşamamış olur.

Genel anestezi kimlere uygulanabilir? 

• Acil tedavi gereksinimi olan fakat diş hekimi korkusu bulunan ya da iletişim kurulamayan küçük çocuklara
• Zihinsel ya da fiziksel engeli bulunan çocuklara
• Alerji ya da anatomik farklılıklar nedeniyle bölgesel anestezi yapılamayan çocuklara
• Erken dönem çocukluk çürüğü ya da biberon çürüğü adı verilen yoğun çürüğe sahip küçük çocuklara
• Kalp hastalığı gibi diş tedavisi sırasında sağlık riski altında olan ve genel anestezi ile riskin azalacağı çocuklara

Ağır zihinsel engeli bulunan çocuk ve erişkinlerde diş tedavilerinin yapılabilmesi ancak genel anestezi altında mümkün olmaktadır. Uygulama hem hastaya hem de hekime rahatlık sağlamaktadır. Dental Group Hospitadent, tüm şubelerinde bulunan çocuk diş hekimliği kliniklerinde, son teknolojiye uygun donanımı ve alanında uzman hekim kadrosu ile çocuklarınızın diş hekimi korkusu yaşamadan diş tedavileri ve koruyucu uygulamalarını gerçekleştirmek için sizlere hizmet vermektedir